Zapadanie się gruntu to bardzo niebezpieczne zjawisko, a jego rozmiar jest zazwyczaj na tyle ogromny, że pochłania domy, ulice czy całe osiedla. Może powstać na całym świecie, jednak są miejsca, gdzie występowanie jest niezwykle częste.
Naturalne przyczyny zapadania się gruntu
Zapadliska w ziemi są bardzo groźne, a najpopularniejszymi przypadkami ich powstania są przyczyny naturalne. Może być to długa susza, która dociera do głębszych warstw ziemi krusząc ją i powodując spadek wyższej warstwy na dół. Niejednokrotnie przypadkiem jest całkowita odwrotność suszy, czyli ulewne deszcze. Przy zbyt dużej ilości wody w ziemi, może ona tworzyć wyżłobione korytarze, które nie wytrzymują dużego nacisku i gwałtownie zsuwają się w dół. Spore znaczenie ma także rodzaj ziemi, na którą działa siła wody. Miasta położone na wapieniach lub halitach są najbardziej narażone na szkodliwe działanie sinkholi (zapadlisk w ziemi). Dzieje się tak, ponieważ woda rozpuszcza delikatne wapienie oraz hality, co tworzy puste przestrzenie w głębokich warstwach, szczególnie jeżeli jest to woda kwaśna. Wystarczy chwila, aby cała ulica wraz z pobliskimi budynkami, samochodami i ludźmi zapadła się o kilka bądź nawet kilkanaście metrów.
Zapadanie się gruntu przez działanie człowieka
Nierzadko również człowiek przyczynia się do powstawania groźnych zapadlisk, szczególnie w większych miastach. Zbyt gęste budownictwo, które wywiera ogromny nacisk na ziemię, na której się znajduje, jest w stanie przy odpowiednich warunkach spowodować osunięcie się ziemi. Również katastrofy kanalizacyjne, takie jak pęknięcie wodociągów, które wypłukują skały osadowe lub prace konserwacyjne mogą spowodować osunięcie się ziemi nawet na bardzo dużym obszarze. Dodatkowo bliskość kopalni, które naruszają strukturę ziemi mogą mieć bezpośredni bądź pośredni wpływ na zapadliska. Stwierdzenie, że wszystkie miasta, gdzie człowiek dokonuje podziemnych eksploatacji są narażone na powstawanie lejów krasowych, jest więc jak najbardziej prawdziwe.
Przykład tworzenia się zapadliska w ziemi
Stolicą sinkholi stała się Gwatemala, państwo położone w Ameryce Środkowej. W 2010 roku, w stolicy nagle pojawił się otwór ziemi szeroki na 20 metrów oraz głęboki na 90 metrów. Jego powstanie spowodowały trzy, całkowicie niezależne od siebie rzeczy. Pierwszą z nich była erupcja wulkanu Pacaya, trzy dni później do wybrzeża dotarła silna burza tropikalna Agatha, która przyniosła niezwykle potężne deszcze. W połączeniu z pyłem wulkanicznym, wodociągi zostały zapchane, co spowodowało pękanie rur głęboko pod ziemią. Chwilę później, wielki lej pochłonął trzypiętrowy budynek, który wykorzystywany był jako fabryka. Potwierdzono śmierć 15 osób, a życie oraz dobytek 300 osób znajdujących się dookoła ogromnej dziury w ziemi było zagrożone.
Mimo, że w Polsce dochodzi do stosunkowo niewielkiej ilości zjawisk zapadania się gruntu, to warto znać przyczyny ich powstawania. Jest to niezwykle interesujący temat, który pokazuje siłę natury oraz jak nawet niewielka działalność człowieka jest w stanie wpłynąć na zamieszkiwaną przez nas planetę.