Konsystencje i stany gruntów są stosowane w mechanice gruntów, aby określić ich właściwości takie, jak wilgotność oraz zawartość minerałów. Dane te są niezbędne do poznania zdolności danego podłoża do oddawania oraz przyswajania wody, co ma duże znaczenie w kontekście prac budowlanych – określają one bowiem jego właściwości mechaniczne. Co więcej, im wyższa zawartość wody, tym mniejsza spójność. Jak oznacza się granice konsystencji gruntu? O tym poniżej.

Granica skurczalności

Rodzaje wilgotności gruntu określane są jako granice konsystencji lub granice Atterberra. Pierwszą z nich jest właśnie granica skurczalności. Jest to wilgotność wyrażona za pomocą procentów, a charakteryzuje ją to, że grunt mimo suszenia nie zmniejsza objętości, jednakże zmienia barwę na jaśniejszy odcień na powierzchni. W tym przypadku grunt przechodzi ze stanu zwartego w półzwarty.

Granica plastyczności 

Wyznacza się ją poprzez wałeczkowanie, podczas którego można stwierdzić wilgotność gruntu, dzięki obserwacji powstałych na nim pęknięć. W tym celu należy uformować kulkę o średnicy 7 mm i rozwałkowywać ją dłońmi do uzyskania średnicy wynoszącej 3 mm. Czynność kontynuujemy do momentu uzbierania w dwóch pojemniczkach po mniej więcej 7 g gruntu – wtedy dopiero można określić jego wilgotność.

Granica płynności

Według Casagrande’a tak określa się wilgotność, która charakteryzuje się występowaniem bruzdy rozdzielającej grunt umieszczony w naczyniu. Badana próbka powinna ważyć około 300 g. Wilgotność gruntu można zmieniać poprzez dodanie wody destylowanej lub podsuszanie. Ważne, by doświadczenie to przeprowadzić co najmniej pięciokrotnie i wyciągnąć ze średniego pomiaru wynik najbardziej miarodajny. Pozwoli on określić skalę wilgotności, którą umieszcza się na specjalnym wykresie.

Istnieją trzy wyżej wymienione granice konsystencji gruntu, których badaniem zajmuje się doświadczony geolog. Należy dodać, że konsystencję podłoża dzieli się na: zwartą, półzwartą, twardoplastyczną, plastyczną, miekkoplastyczną oraz płynną, co określają wyniki liczbowe przeprowadzanych badań. Znajomość tych parametrów umożliwia oznaczanie konsystencji gruntu – szczegółowe dane, które go dotyczą są niezbędnymi informacjami potrzebnymi przed rozpoczęciem prac budowlanych.