Stawianie budowli to nie lada wyzwanie, dlatego aby mieć pewność, że będzie solidna i nie zwieje jej pierwszy lepszy wiatr należy rozpoznać warunki, w których chce się ją zbudować. Przede wszystkim jej stabilność zależy od odpowiedniego podłoża, które będzie podstawą budowlaną. Lepiej unikać lessów, które mogą przysporzyć problemów w postaci osiadania zapadowego. Jak go uniknąć? Przedstawiamy problem w poniższym artykule.
Występowanie lessów w podłożu
Budując dom, często nawet nie zastanawiamy się nad tym, czy w podłożu działki występują lessy. A to właśnie one mogą być zagrożeniem dla stabilności całej konstrukcji. Lessy znajdujące się w strefie aeracji są szczególnie podatne na deformacyjne zmiany, które wynikają z ich zmiennej wilgotności. Ta właściwość może prowadzić do osiadania zapadowego, czyli innymi słowy gwałtownej redukcji objętości gruntu w warunkach nasycenia wodą. Dlatego też tak ważnym elementem jeszcze przed rozpoczęciem stawiania budowli jest to, by poszerzyć swoją wiedzę na temat gruntu na działce, na której chcemy zacząć się budować, żeby zapobiec ewentualnym katastrofom budowlanym wynikającym ze specyficznych właściwości lessów.
Osiadanie zapadowe wiąże się przede wszystkim z niestabilną strukturą, ale także z genezą i pozycją stratygraficzną, litologią i stopniem nasycenia wodą. Jest to utrata stabilności utrzymywanej dotąd struktury, która w efekcie powoduje także utratę spójności – następuje wtedy przerwanie wiązań międzyziarnowych, a także zauważalne zmniejszenie wartości kąta oporu na ścinanie.
Osiadanie zapadowe – zagrożenie budowlane
Podłoże lessowe to drobnoziarnisty grunt powstający przy akumulacji eolicznej, a zatem podczas wywiewania pyłów w rejonie lodowca. Wizualnie przypomina glinę i łatwo rozciera się w palcach. Less przez długi czas był uważany za dobre podłoże budowlane, ale niestety łatwo ulega niszczącemu działaniu wody, przez co coraz częściej kiedy występuje on w poziomie posadowienia lub poniżej tego poziomu w warunkach umożliwiających powstanie tzw. „zapadania” zostaje on zastępowany na nasypu budowlane o lepszych właściwościach fizycznych.
Osiadanie zapadowe najintensywniej zachodzi w najmłodszych poziomach lessów. Problem osiadania, tak samo jak wszystkie inne właściwości poszczególnych gruntów, w tym lessów, powinien być wyjaśniany na podstawie pogłębionej i indywidualnej analizy cech strukturalnych, które są uwarunkowane między innymi budową szkieletu mineralnego, jego przestrzennego rozkładu, stopnia nasycenia wodą, jak również wynikających z tych właściwości rodzajów wiązań. Lessy jednak nie są już uważane za dobre podłoże budowlane zwłaszcza dla dużych, ciężkich obiektów, ponieważ mogą się zwyczajnie „zapaść”. Jeśli jednak jest konieczność posadowienia większej budowli na gruncie lessowym, należy zabezpieczyć podłoże przed wpływami wód opadowych, gruntowych oraz przemysłowych.
Stabilna konstrukcja potrzebuje przede wszystkim odpowiedniego podłoża oraz zabezpieczenia przed ewentualnymi skutkami ubocznymi. Dlatego lepiej jest unikać lessów, które często powodują osiadanie zapadowe – jeśli jednak istnieje konieczność usytuowania budowli w takim miejscu, należy zapobiec negatywnym zjawiskom.
