Erozja to proces niszczenia powierzchni poprzez działanie czynników atmosferycznych, takich jak wiatr, słońce, grawitacja, woda czy działalność różnych organizmów. Na czym polega i jakie skutki niesie ze sobą erozja wodna?

Rodzaje erozji wodnej

Istnieje kilka rodzajów erozji wodnej. Pierwszym z nich jest erozja deszczowa, występująca na całym obszarze, zwłaszcza tam, gdzie często pada. Polega ona na spłukiwaniu wierzchniej warstwy terenu, która jest luźna. Drugi rodzaj to erozja rzeczna, która oddziałuje na tereny położone w pobliżu rzek. W jej górnym biegu występują dwa rodzaje – wgłębna, czyli wcinanie się rzeki w koryto oraz niszczenie go przez niesiony materiał skalny czy glebę. W efekcie tego powstają doliny głębokie i wąskie V-kształtne. Ostatnim typem jest erozja wsteczna, polegająca na cofaniu się rzeki w kierunku działu wodnego. Z kolei w środkowym brzegu rzeki występują: erozja boczna, czyli podmywanie brzegów, powodowane nierównomiernym nurtem, podczas której powstają meandry, łachy i starorzecza, a także niszczeją brzegi; erozja denna, polegająca na żłobieniu dna przez płynącą wodę i materiał, który niesie. Przez to tworzą się tarasy zalewowe. Natomiast w dolnym biegu rzeki zwykle nie dochodzi do erozji, lecz do akumulacji osadów, przez co powstają ujścia rzek takie jak delty czy estuaria. Ostatnim typem jest erozja morska, czyli abrazja, która polega na niszczeniu brzegów na skutek falowania czy pływów.

Negatywne skutki

Negatywne skutki erozji wodnej dotykają zwłaszcza sektor gospodarki, jakim jest rolnictwo. Przez to zjawisko dochodzi do zmniejszenia miąższości gleby, a także wymywania składników pokarmowych i soli mineralnych. Jeżeli jakiś teren jest często pod wpływem erozji, to struktura gleby może się znacznie pogorszyć, pojawią się wąwozy i żłobiny, czyli straty powierzchni uprawnej, a także zostaną zniszczone rośliny. Poza tym to zjawisko ma również niebagatelne znaczenie dla gospodarki wodnej. Powoduje, że stosunki wodne pogarszają się, podobnie jak warunki eksploatacji urządzeń hydrotechnicznych. Oprócz tego może wzrosnąć sedymentacja rzeczna, co prowadzi do zagrożenia powodziowego. Erozja wodna skutkuje również zmianą przepływu rzek, spadkiem retencji i wzrostem spływu powierzchniowego.

Jak temu przeciwdziałać?

Zdecydowanie lepiej jest przeciwdziałać negatywnym skutkom erozji niż później odwracać jej skutki. Warto zastosować poprzeczno-stokowy układ pól, uprawiać rośliny, które silnie wiążą glebę za pomocą swojego systemu korzeniowego, dobrym pomysłem będzie także stosowanie płodozmianu. Nie bez znaczenia są również odpowiednie melioracje wodne oraz osłona i wiązanie powierzchni gleby na skutek stosowania natrysków sklejających mas celulozowych.

Erozja wodna bez wątpienia ma negatywne skutki nie tylko dla przyrody, lecz także dla działalności człowieka. Właśnie dlatego dobrze jest używać środków zapobiegawczych na terenach szczególnie narażonych na jej działanie.