Nowoczesne narzędzia geotechniczne umożliwiają dokładne zbadanie właściwości fizycznych wybranego terenu. Rozpoznanie najważniejszych cech gruntu jest niezwykle istotnym etapem, który ułatwia podjęcie decyzji o rozpoczęciu danej inwestycji oraz przebiegu poszczególnych prac. Czym wyróżniają się gleby bielicowe? Jaka jest ich charakterystyka?

Gleby bielicowe – z czego powstają?

Gleby bielicowe (należące do gleb strefowych) są złożone z różnego rodzaju ubogich skał macierzystych, do których zalicza się między innymi piaski wydmowe oraz znajdujące się na obszarach górskich granity. Prezentowany typ gleb powstaje w wyniku skomplikowanego procesu, nazywanego bielicowaniem. Polega on głównie na zmianie profilu podłoża za pomocą działania zakwaszonej wody. Dzięki jej obecności, dochodzi do przyspieszenia rozpuszczania się węglanów i soli, co w konsekwencji sprawia, że wierzchnia warstwa gleby traci jony fosforu, magnezu, sodu oraz wapnia. Najczęściej procesowi bielicowania zostają poddane luźne piaski kwarcowe oraz skały bogate w krzemionkę. Na przebieg bielicowania wpływają głównie czynniki atmosferyczne, a najlepsze warunki do wystąpienia tego zjawiska zachodzą w chłodnym klimacie, ze znaczną ilością opadów. Ponadto, istotną kwestią jest także poziom zasadowości skały macierzystej oraz rosnąca na podłożu roślinność.  W Polsce gleby bielicowe stanowią jedynie niewielki (około 10%) odsetek wszystkich typów gruntów, są z reguły odłogowane lub zalesiane.

Cechy gleb bielicowych

Gleby tworzone przez piaski wydmowe, w tym gleby bielicowe właściwe, odznaczają się wyraźną kwasowością oraz charakterystycznym układem poszczególnych warstw podłoża. Są nimi poziom ściółki leśnej, a następnie tak zwany poziom A i poziom B oraz skała macierzysta. Pierwsza spośród wymienionych warstw określana jest również jako poziom organiczny, składa się z podpoziomu nierozłożonej ściółki, części, w której dochodzi do fermentacji oraz obszaru powstawania próchnicy właściwej. Z kolei w poziomie A znajdują się przeważnie częściowo przetworzone resztki roślinne. Przyglądając się natomiast warstwie B możemy zauważyć, że jest ona najbardziej zróżnicowana i zawiera pierwiastki takie jak żelazo oraz glin. Co równie ważne, poziom B wyróżnia się rdzawym kolorem, ma bardzo zbitą oraz złożoną strukturę.

Gleby bielicowe i badanie gruntu

Przed rozpoczęciem budowy domu lub większego obiektu architektonicznego konieczne jest dokładne sprawdzenie cech fizycznych gruntu. Określenie wielkości uziarnienia podłoża, stopnia zagęszczenia oraz poziomu wilgotności pozwala we właściwy sposób dostosować typy fundamentów, które różnią się w zależności od gruntów spoistych i niespoistych. Niejednokrotnie podłoża składające się z torfu lub namułów w ogóle nie nadają się do posadowienia na nich budynków.  Aby odpowiednio zweryfikować cechy danego terenu, w tym gleby bielicowej, najlepiej skorzystać z profesjonalnych, laboratoryjnych badań. Dzięki sprawdzeniu rodzaju, barwy oraz stanu gruntu możliwe jest oznaczenie stopnia zawartości substancji organicznych, przeprowadzenie analizy granulometrycznej, sprawdzenie wilgotności, ściśliwości gruntu, a także granic jego konsystencji. Przeprowadzone badania pozwolą dopasować cechy wytrzymałościowo-odkształceniowe do koniecznego utwardzenia podłoża oraz doboru najbardziej wytrzymałych materiałów do wykonania fundamentów obiektu.

Gleby bielicowe to stosunkowo mało popularny rodzaj naturalnego gruntu występujący w naszym kraju. Powstają w procesie bielicowania, a do ich charakterystycznych właściwości należy wysoka kwasowość oraz ubóstwo składników mineralnych. Coraz częściej tereny pokryte glebami bielicowymi zostają zalesiane z powodu swojej niskiej produktywności.