Skarpy, czyli strome ściany ziemi są problematycznym terenem pod budowę domu. Jest on narażony na powstawanie osuwisk, które mogą całkowicie zniszczyć lub znacznie uszkodzić budynek. Czym są i jak powstają te niebezpieczne “ziemiste wodospady”?

Wzrost wilgotności gruntu mający różne źródła, wibracje wywoływane na przykład przez wzmożony ruch pojazdów czy po prostu zbyt duże obciążenie ziemi przez gęstą zabudowę przyczyniają się do powstania osuwisk. Nazywa się tak gwałtowne przemieszczanie się mas ziemnych niszczących wszystko, co napotkają na swojej drodze. Ministerstwo Środowiska na swojej oficjalnej stronie wyróżnia trzy główne przyczyny coraz częstszego występowania tego zjawiska.

Ingerencja człowieka

Z pewnością pojawiałyby się nawet wówczas, gdyby ludzie nie przystosowywali natury swoim potrzebom. Wydaje się jednak, że na skutek tej ingerencji częściej słyszy się o katastrofach spowodowanych przez osuwiska. Wywołuje je np. nieprawidłowe prowadzenie prac ziemnych, niedopasowanie konstrukcji budynków do właściwości terenu podatnego na osuwanie, a także wspomniane wcześniej wibracje. Prowadzenie prac budowlanych czy remontowych, ruch uliczny i kolejowy, używanie materiałów wybuchowych podczas prac górniczych – wszystko to wywołuje drgania ziemi, które mogą doprowadzić do jej osuwania się.

Teren: ukształtowanie i geologia

Skały fliszowe będące budulcem geologicznym Karpat pokryte są warstwą okruchów skalnych powstałych na skutek wietrzenia lub gruntów gliniastych, których miąższ może osiągać nawet kilkanaście metrów. W warunkach normalnych siły natury stabilnie utrzymują tę masę, jednak każde nachylenie stoku zakłóca tę równowagę, wywołując osuwiska. Przykład Karpat nie jest przypadkowy, gdyż to one są regionem Polski najbardziej podatnym na osuwanie się mas ziemnych. Wpływ na to ma erozja rzeczna, duże różnice wysokości względnych, nachylenie stoków i – niestety – działalność człowieka.

Opady atmosferyczne

To właśnie ulewne opady deszczu jakie miały miejsce w Karpatach w 1997 roku uaktywniły tam ponad 20 000 osuwisk. To pokazuje jak destruktywne działanie mogą mieć zawilgocenia terenu. Najgroźniejsze są letnie opady, które mogą trwać nawet do kilkunastu dni i wpływać na wzmożone osuwanie się ziemi. Wywołują je także nawalne deszcze pochodzenia burzowego oraz trwające przez krótki czas gwałtowne ulewy.

Domy na skarpie są z pewnością otoczone urokliwymi okolicznościami przyrody, jednak warto mieć na uwadze, że potrafi ona być tak samo piękna, jak i niebezpieczna. Dlatego przed rozpoczęciem prac, a najlepiej zanim dokona się zakupu ziemi, należy zasięgnąć konsultacji geotechnicznej. Dzięki niej będzie można dowiedzieć się czy dany teren nadaje się pod budowę domu, a jeśli tak, to jakie zabezpieczenia trzeba wdrożyć, by zapobiec osunięciu się gruntu.